Makale

Class, Family, Income and Wealth: Farming and Non-Farming Landowners in the Occupational and Social Class Orders in Turkey

Özet

Bu çalışma 1990’ların ortasından beri Türkiye’de toprak sahipliği, toprak kullanımı ve çiftçilikle uğraşan ve uğraşmayan toprak sahibi hane halklarının yıllık kullanılabilir ortalama gelirleri (ve servetleri) arasında gözlemlenen farklılıkların seyri hakkındadır. Çalışmada TUİK tarafından yapılmış olan 1994, 2002, 2005, 2010, 2015 ve 2017 Hane Halkı Bütçe Araştırması verileri kullanılmakta olup, bunlar dört ana tema ile ilişkili olarak analiz edilmektedir. Bunlar: (i) toprak sahipliği ve kullanımındaki yapısal değişme örüntüleri, (ii) toprak sahibi olup, çiftçilik yapan ve yapmayan hane halklarının mesleki ve toplumsal sınıf mevkilerinde meydana gelen değişme örüntüleri, (iii) toprak sahibi olup, farklı toplumsal sınıf konumlarında bulunan çiftçilik yapan ve yapmayan hane halklarının yıllık kullanılabilir ortalama gelir ve servet miktarı ve farklılıkları ile ilgili örüntülerde gözlemlenen değişmeler ve (iv) aile biçiminin bu farklılıklar üzerindeki etkisi. Analiz sonuçları, Türkiye’deki tarımsal yapıların geçen son çeyrek yüzyılda önemli yapısal değişmeler geçirmiş olduklarını ve hem ulusal düzeyde toplumsal sınıflar arasında hem de toprak sahibi olup tarımsal geliri olan ve olmayan hane halkları arasında önemli ve devamlılık gösteren gelir ve servet farklılıkları olduğunu göstermektedir. Ancak, analiz sonuçları, bu iki toplumsal kategori arasında sahip olunan toprak miktarı bakımından aynı türden anlamlı ve önemli farklılıklar olmadığını, aksine bu farklılıklar ile aile biçimi arasında önemli bir birlikte değişme ilişkisi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Toprak sahipliği toprak kullanımı toprağı terk etme toprak sahipleri arasında gelir farklılıkları toprak sahipleri arasında servet farklılıkları köylü fakirliği toplumsal sınıf