ÖZET
Bu çalışma, cezaevi sonrası deneyimlenen sosyal tepkilerin, özellikle de damgalanmanın sosyopsikolojik etkilerini ve suç tekrarındaki rolünü anlamayı amaçlamaktadır. Fenomenoloji deseni kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada, Karaman ilinde yaşayan 26 denetimli serbestlik yükümlüsü ve 9 eski hükümlü ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve sosyal tepkilerin mükerrer suçlulukla ilişkisi incelenmiştir. Araştırma verileri MAXQDA nitel veri analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, araştırmanın teorik arka planını oluşturan damgalama yaklaşımı ve yerel literatürde ilk kez ele alınan değiştirilmiş etiketleme teorisinin varsayımları üzerinden tartışılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda, bireylerin toplumsal yaşama katılımını engelleyerek ve suçlu kimliğin benimsenmesine yol açarak, damgalamanın suç tekrarı üzerinde belirleyici bir faktör olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte değiştirilmiş etiketleme teorisinin öne sürdüğü damgalanma olasılığı olan bir özelliğe sahip bireylerin (suçlu, akıl hastası vb.), damgalama ile baş etmek için çeşitli stratejiler geliştirdiği yönündeki iddiaların katılımcılar arasında varlık bulduğu görülmüştür. Nitekim araştırma, damgalanmanın yaşamsal fırsatlara engel teşkil ederek dolaylı ya da doğrudan suç tekrarını tetiklediğini ortaya koymuştur.