ÖZET
Küresel iklim değişikliğinin hız kazanması ve etkilerinin her geçen gün daha fazla hissedilmesi, araştırmacıların beşerî faaliyetlerin çevre üzerindeki etkilerine odaklanmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’nin çevresel kalitesini değerlendirmek amacıyla ekonomik büyüme, enerji kullanımı ve doğurganlık oranının ekolojik ayak izi ve biyolojik kapasite üzerindeki etkisi ARDL modeli ile incelenmiştir. 1970-2016 döneminin ele alındığı çalışmada, ekonomik büyüme ve çevresel kalite arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması için Çevresel Kuznets Eğrisi (Environmental Kuznets Curve) hipotezi test edilmiş ve hipotezin Türkiye için geçerli olduğu sonucuna varılmıştır. ARDL modeli ile seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edildikten sonra uzun dönem katsayıları tahmin edilmiştir. Uzun dönem katsayı sonuçlarına göre enerji kullanımının ekolojik ayak izini pozitif, biyolojik kapasiteyi negatif etkilediği saptanmıştır. Bu durum, enerji kullanımının çevresel bozulmalara sebep olduğunu göstermektedir. Doğurganlık oranının ise ekolojik ayak izi ve biyolojik kapasite üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Uzun dönem katsayıların tahmininin ardından hata düzeltme modelleri tahmin edilmiş ve bu modellerin sonuçlarına göre seriler arasında kısa dönemde ortaya çıkan dengeden sapmaların uzun dönemde denge noktasına yakınsadığı görülmüştür.