Makale

Sofça Örnekleminde Kalburcu Şeyhi Pîr Ahmed Efendi ve Alevilik Anlayışı

Özet

Pîr Ahmed Efendi, XVI. yüzyılda Kütahya’da yaşamış, neslinden Müftî Derviş, Sunullâh-ı Gaybî gibi âlimler yetişmiş önemli bir zattır. Halvetî gelenekten gelen Pir Ahmed Efendi, yaşadığı dönemde muteber bir şahsiyettir. Onun bu itibarı, çeşitli kesimler arasında günümüze kadar var olmuştur. Ancak o XX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, özellikle bölgede yaşayan Aleviler tarafından sahiplenilmiş, bu durum günümüze kadar devam etmiştir. Mezarının bulunduğu Sofça’da ve civardaki Alevî köylerinde halen kendisine hürmet edilmektedir. Ayrıca Pîr Ahmed Efendi adına bir ocak ve bu ocağa bağlı tâlipler bulunmaktadır. Bu sebeple bu çalışmada ilk önce Pîr Ahmed Efendi’yi tanıtmayı, ardından gerek Pîr Ahmed Ocağındaki gerek Sofça köyündeki Alevîlik anlayışını tespit etmeyi amaçladık. Sofça’da ve Pîr Ahmed Ocağında Alevilik anlayışının daha iyi anlaşılabilmesi için ilk önce Pîr Ahmed Efendi’nin hayatı ile ilgili yazılı kaynaklardan yararlanarak bilgi verdik. Daha sonra günümüz Sofça’sındaki Pîr Ahmed Efendi algısından bahsettik. Akabinde Sofçalı Alevilerin bağlı olduğu Koçulu Ocağı, Seyyid Kemal Sultan Ocağı ile Pîr Ahmed Efendi’nin adını taşıyan ocağın Alevilik anlayışını temel inanç ve ibadet esasları noktasından tespit etmeye çalıştık. Gerektiği yerlerde geleneksel Alevilik anlayışıyla karşılaştırmalarda bulunduk. Tüm bunları yapabilmek için nicel araştırma yerine nitel araştırmayı kullandık. Ön hazırlık olarak çalışma öncesi ilgili ocakların dedeleri ve Sofçalı tâliplerle Eskişehir, Kütahya ve Sofça’da mülâkat gerçekleştirdik.

Anahtar Kelimeler

Pîr Ahmed Efendi Ocağı Koçulu Ocağı Seyyid Kemal Sultan Ocağı Sunullâh-ı Gaybî Alevilik Cem Ocak.