ÖZET
Örgüt sosyolojisi alanında ilk çalışmalardan günümüze dek doğa ve toplum etkileşiminin belirleyiciliği göz ardı edilemez bir boyut kazanmıştır. Başlangıçta doğa ve toplum ilişkisi, analojik bir bağlamda değerlendirilmiş olsa da zamanla bunun analojiden öte organik bir ilişki sergilediği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle bu çalışma, doğa ve toplum arasında kurulan ilişkinin, örgüt sosyolojisinin temel kuramlarının şekillenmesindeki güçlü etkisini merkeze almaktadır. Çünkü bu merkez, doğa ve topluma dair yeni bilgilerden yola çıkarak kurulacak yeni ilişkilerin, sosyolojik perspektifle mevcut örgütlenme biçimlerini analiz ederken dikkate alınması gerekliliğinin altını çizmektedir. Ayrıca söz konusu etkinin ortaya koyduğu bağlam üzerinden hareket etmek, örgüt sosyolojisi tarihinde geliştirilen teorilerin ve paradigmaların örgütlenmesinde de yine doğa ve toplum ikiliğinin ne denli önemli olduğunu gösterecektir. Bu doğrultuda bu inceleme, örgüt teorisi literatüründeki söz konusu düalizmi görünür kılacak şekilde biyoloji ve sosyoloji analojisi kapsamında sınırlandırılmıştır. İlgili sınırlandırma ve incelemeler kuramsal tartışmanın seyrini takip etmeyi kolaylaştıracak şekilde tarihsel bölümlere ayrılarak ele alınmıştır. Dolayısıyla çalışma, 20. yüzyılın başından günümüze dek örgüt teorilerinin gelişimlerinde rol oynayan doğa bilimsel ve sosyal bilimsel etkileri incelemeye odaklanmıştır. Bu odak, doğa ve toplum bağlantısı üzerinden kurulan analojik ve organik ilişkinin örgüt sosyolojisi kapsamındaki belirleyici gücünü ön plana çıkararak, alandaki yeni tartışma ve analizlere katkı sağlayan bir zemin oluşturmaya imkan verecektir.